Schody w domu jednorodzinnym – aspekty techniczne.

Schody w domu oprócz walorów estetycznych i praktycznych powinny być skonstruowane według wyznaczonych przez normy prawa budowlanego zasad. 

Schody mają wygodnie służyć nie tylko sprawnym, młodym i zdrowym, ale także dzieciom i osobom w podeszłym wieku. Dlatego w tym artykule przyjrzymy się aspektom bezpieczeństwa i ergonomii. 

‍

Kąt nachylenia schodów 

Schody, aby były funkcjonalne i bezpieczne, nie powinny być zbyt strome.

Co to oznacza? Aby wygodnie służyły przeciętnemu użytkownikowi, ich kąt nachylenia nie powinien przekraczać 36°. 

Istotne znaczenie ma wysokość stopnia, nie może być swobodnie ustalana, gdyż zgodnie z prawem budowlanym, w domu jednorodzinnym nie może przekroczyć 19 cm. Z naszych doświadczeń wiemy, że najbardziej komfortowa wysokość to 15 cm. Ze względu na różnice w poziomach i częstotliwość użytkowania - schody do piwnicy i na strych, mogą mieć stopnie wysokości 20 cm.

Za optymalną szerokość stopni przyjmuje się wartość około 30 cm. Wartość ta odpowiada rozmiarowi męskiego buta o numerze 46. Zakładając, że w domu mamy bardzo wysokie osoby można się zastanowić czy nie wydłużyć wartości stopnia do 32-23 cm. 

Aby schody były wygodne, szerokość stopnia i jego podwójna wysokość  powinna się zawierać się w przedziale 60-65 cm. Odległość ta odpowiada przeciętnej długości ludzkiego kroku. 

‍

Szerokość schodów 

Dodatkowo należy pamiętać, że minimalna szerokość biegu jak i spoczników, jeżeli występują  wynoszą 80 cm. Jest to wartość minimalna i aby bezpiecznie na nich mijać się lub wnosić przedmioty, sugerujemy minimum 110-120 cm.

Minimalną szerokość mierzy się pomiędzy balustradami a szerokością samego biegu. Ozdobne balustrady mogą znacząco zawęzić światło biegu.

‍

Dodatkowe zalecenia:

‍

Wysokość do sufitu 

Dzięki zasadom dotyczącym kąta nachylenia oraz szerokości biegu uzyskamy ergonomiczne schody, ale nie można zapominać o zachowaniu bezpiecznej odległości pomiędzy stopniami a sufitem. Sugerujemy pozostawienie odległości 205-210 cm minimum.

‍

Balustrady 

To element zapewniający bezpieczeństwo oraz wygodę, gdyż pomaga rozłożyć ciężar podczas wchodzenia na siłę rąk i nóg. Balustrada szczególnie przydaje się osobom starszym, z zaburzeniami równowagi oraz dzieciom. 

‍

Czy i kiedy wymagane są balustrady?

W domach jednorodzinnych, mimo że przepisy to regulują, wielu inwestorów rezygnuje z tej formy zabezpieczenia. Natomiast przepisy BHP regulujące tę kwestię przy budynkach użyteczności publicznej są jednoznaczne i niepodważalne. 

My zachęcamy i gorąco namawiamy, aby w domach jednorodzinnych rozwiązywać to według przepisów narzuconych budynkom publicznym. 

Schody zewnętrzne i wewnętrzne, służące do pokonania wysokości przekraczającej 0,5 m, znajdujące się w budynku użyteczności publicznej, powinny mieć poręcze przyścienne lub balustrady. Takie poręcze lub balustrady  powinny umożliwiać prawo i lewostronne ich użytkowanie. 

‍

Balustrady na zewnątrz budynków jednorodzinnych oraz we wnętrzach mieszkań wielopoziomowych (schody, antresole, balkony) powinny mieć minimum 90 cm wysokości. W budynkach użyteczności publicznej wysokość balustrady powinna sięgać minimum 110 cm. 

Prześwity, pomiędzy szczebelkami balustrad nie są normowane dla domów jednorodzinnych,  ale zalecamy zachowanie ich na poziomie nie większym niż 12 cm tak, jak regulują to przepisy BHP.

‍

‍

Materiał na stopnie schodów

‍Przepisy nie regulują jaki powinniśmy zastosować materiał na stopnie schodowe. Zaleca się używanie, szczególnie w naszym klimacie i na zewnątrz, materiałów antypoślizgowych. Do tego nadają się porowate materiały z betonu, kamienia, ceramiki. Schody wewnętrzne najczęściej wykłada się drewnem. Drewno powinno być lite, dobrze wysuszone (wilgotność 8%) .

Dla ich trwałości najlepiej używać najtwardszych gatunków drewna. Chętnie  wybierane gatunki to dąb, buk i jesion. Wśród gatunków egzotycznych doskonale sprawdzi się teak, jatoba i merbau.  

Kolejnym materiałem wykończeniowym na schody wewnętrzne są materiały naturalne jak: kamień, gres czy płytki ceramiczne. Szczególnie zalecane w miejscach o dużej intensywności ruchu lub schodach, po których chodzi się w obuwiu zewnętrznym. 

Amerykanie i Anglicy często stosują wykładziny dywanowe. Jest to praktyczne rozwiązanie pod warunkiem, że nie korzystamy z takich schodów wchodząc bezpośrednio z dworu.  Wykładziny zapewniają dobrą izolację akustyczną, neutralizują hałasy strefy dziennej oraz wyciszają dźwięki powstające podczas chodzenia. Można ją stosować na schody betonowe i drewniane. Dobrze położona na schodach wykładzina zapewnia stopie ciepło, minimalizuje negatywne skutki ewentualnego upadku.

‍

Oświetlenie schodów 

Oświetlenie schodów stanowi ich istotny element bezpieczeństwa. Szczególnie ważny jest start i meta, czyli pierwszy i ostatni stopień. Można tu użyć światła punktowego albo źródeł światła o niedużej mocy. Taki rodzaj światła nie dość, że jest ekonomiczny to pomaga po ciemku poruszać się między piętrami oraz stanowi drogowskaz dla dzieci oraz osób ze słabym wzrokiem. Coraz częściej przy takim sposobie oświetlenia schodów stosuje się czujki ruchu.

‍

Podsumowanie: 

Schody to istotny element domu. Korzystamy z nich znacznie częściej niż z garażu, pomieszczeń gospodarczych czy niektórych pokoi. 

Dlatego warto zadbać, aby były wygodne i bezpieczne, co staraliśmy się opisać w naszym artykule.