Kosztorys w procesie budowy własnego domu
Decyzja o posiadaniu własnego domu zaczyna się od projektu architektonicznego, natomiast jego budowa powinna zacząć się od dobrego kosztorysu.
Co to znaczy dobry kosztorys? Jak ocenić, który jest dobry, a który nie? Czasem ten pięknie wyglądający, przygotowany w tabelach w Excelu może być błędny i nieodpowiadający rzeczywistości w porównaniu do sporządzonego odręcznie przez właściciela firmy wykonawczej na kartce w kratkę. Aby stworzyć dobry kosztorys, należy zacząć rozważania od podstawowej roli, jaką powinien pełnić kosztorys. Podstawowym zadaniem kosztorysu budowlanego jest określenie przewidywanych kosztów budowy osadzonych w czasie, w terminach wykonania poszczególnych prac, przy zastosowaniu uzgodnionych materiałów i technologii budowy. Pozwala to inwestorowi na lepsze planowanie logistyki budowy, zapewnienie siły roboczej i materiałów na czas oraz zabezpieczenie finansowania inwestycji. W zależności od pełnionej przez kosztorys roli, jego stopnia zaawansowania i potrzeb wykonawców/inwestorów - praktyka wykształciła różne typy kosztorysów. W dzisiejszym artykule omówimy ich podstawowe rodzaje, czyli: kosztorys ofertowy, inwestorski, zamienny, powykonawczy i ślepy.
Jak ocenić, który jest dobry, a który nie?
Czasem ten pięknie wyglądający, przygotowany w tabelach w Excelu może być błędny i nieodpowiadający rzeczywistości w porównaniu do sporządzonego odręcznie przez właściciela firmy wykonawczej na kartce w kratkę. Aby stworzyć dobry kosztorys, należy zacząć rozważania od podstawowej roli, jaką powinien pełnić kosztorys. Podstawowym zadaniem kosztorysu budowlanego jest określenie przewidywanych kosztów budowy osadzonych w czasie, w terminach wykonania poszczególnych prac, przy zastosowaniu uzgodnionych materiałów i technologii budowy. Pozwala to inwestorowi na lepsze planowanie logistyki budowy, zapewnienie siły roboczej i materiałów na czas oraz zabezpieczenie finansowania inwestycji. W zależności od pełnionej przez kosztorys roli, jego stopnia zaawansowania i potrzeb wykonawców/inwestorów - praktyka wykształciła różne typy kosztorysów. W dzisiejszym artykule omówimy ich podstawowe rodzaje, czyli: kosztorys ofertowy, inwestorski, zamienny, powykonawczy i ślepy.
Najważniejsze rodzaje kosztorysów budowlanych to:
- kosztorys ofertowy – to kosztorys sporządzany przez potencjalnego wykonawcę (przed podpisaniem umowy dotyczącej wykonania danej inwestycji) dla inwestora. Przedstawia się w nim kalkulację cen, ponoszone koszty, oczekiwania. Inwestor dokonuje weryfikacji kosztorysów, by wybrać najbardziej odpowiadającą mu ofertę. Umożliwia przeanalizowanie różnych ofert i możliwości wykonania inwestycji.
- kosztorys inwestorski – kosztorys przygotowywany przez inwestora (lub firmę/osobę, której zlecił jego wykonanie) służy określeniu kosztów zaplanowanej inwestycji. Zawiera informacje dotyczące zarówno określonych etapów budowy jak i wykonania poszczególnych elementów budynku. Wykonuje się go na etapie projektowania, zawiera on więc przewidywania związane z kosztami. Przygotowanie takiego spisu kosztów, pozwala na dokładne przeanalizowanie różnych możliwości budowy. Kosztorys inwestorski może być wykonany metodą uproszczoną, szczegółową lub mieszaną. Kosztorys inwestorski jest przydatny na przykład podczas starania się o dofinansowania czy kredyt
- kosztorys zamienny – to dokument wykonywany na bazie kosztorysu ofertowego i uwzględnia roboty dodatkowe czy korekty związane z modyfikacjami dokumentacji projektowej. Uznaje się go za narzędzie dynamiczne, mogące ulegać zmianom w razie pojawiania się nowych informacji. Ten rodzaj kosztorysu może pomóc określić alternatywne technologie czy materiały wskazując ich koszty. Przydaje się więc do analiz potencjalnych zmian, by podjąć korzystną i przemyślaną decyzję w razie modyfikacji.
- kosztorys powykonawczy – kosztorys realizowany po zakończeniu procesu budowy. Jest on spisem realnych wydatków, podsumowaniem poniesionych kosztów. Wyliczona w ten sposób cena jest ostateczna. Wyliczone koszty potwierdza się konkretnymi dokumentami. Przygotowuje się go w momencie, gdy trudno na wcześniejszym etapie określić zakres prac budowlanych (np. prace remontowe, wykończeniowe), pojawia się potrzeba dodatkowych prac odbiegających od wcześniejszych ustaleń lub na przykład przedmiary okazują się niedokładne.
- kosztorys ślepy – to zestawienie prac, jakie należy wykonać, podaje się je w kolejności i z ilością. Kosztorys ślepy zawiera również niezbędne materiały, sprzęty oraz określa ich ilość. Nie są w nim określone koszty. Może okazać się przydatny dla osób podejmujących się budowy samodzielnie, bo pozwala doprecyzować potrzebne działania.
Czemu warto stworzyć kosztorys budowlany?
Pewne zalety wybrzmiały już w trakcie opisywania poszczególnych rodzajów kosztorysów budowlanych. Podsumujmy jednak, jakie są główne zalety takiego dokumentu? Przede wszystkim pozwala on odpowiednio zorganizować pracę. Z wypisanymi szczegółami dotyczącymi naszej budowy, wiemy dokładnie co należy zrobić, kiedy i jak, co jest potrzebne, jakie są ceny. Mamy więc swoisty plan, ułatwiający cały proces i odpowiednią reakcję w razie dokonywania modyfikacji lub gdy pojawiają się komplikacje. Kosztorys może więc wpłynąć pozytywnie na budowę.
· Pomaga oszacować całkowity koszt oraz koszt poszczególnych elementów, etapów, dzięki czemu mamy większą kontrolę nad sytuacją. W razie komplikacji prościej też znaleźć alternatywy.
· Taki dokument może być podłożem do rozmowy z bankiem lub wykonawcami, co może znacznie ułatwić proces budowy.
Warto więc zastanowić się nad stworzeniem kosztorysu, jeśli zależy nam na bardziej uporządkowanej, lepiej zorganizowanej i rozplanowanej pod kątem finansowym budowie (ale nie tylko).
Kosztorys budowlany:
Przygotowanie samemu dobrze skonstruowanego kosztorysu budowlanego nie jest proste, zajmuje wiele czasu i wymaga wiedzy. Dlatego polecamy korzystanie z usług profesjonalnie zajmujących się tym firm. Kosztorysy mają określoną formę i schemat, dlatego też wyspecjalizowana firma łatwiej stworzy odpowiednio przygotowany dokument, spełniający konkretne wymagania, mogący służyć na przykład do rozmów z bankiem. Jeśli natomiast zależy nam na samodzielnej pracy, można stworzyć przykładowo kosztorys ślepy, który pomoże określić nie zbędne prace ich kolejność, potrzebny sprzęt i materiały
- wpływa na poprawę organizacji budowy, optymalizację kosztów,
- dzięki niemu można dobrze zaplanować budowę (zakres prac, ich przebieg, kolejność),
- jest dokumentem niezbędnym (wymaganym przez bank), jeśli chcemy wnioskować o kredyt na budowę,
- pomaga oszacować koszty budowy,
- jest niezbędny w przetargach czy rozmowach z wykonawcami,
- ułatwia końcowe rozliczenia.
