Najczęstsze błędy na budowie – czy da się ich uniknąć?

‍Część 1 .

Budowa domu to proces złożony, składający się z kilku następujących po sobie etapów, realizowany  przez różnych wykonawców – dlatego istnieje realne ryzyko wystąpienia błędów. Technologie rok w rok zmieniają się, często nie mówimy już o poszczególnych zastosowanych materiałach, ale o całych systemach budowy, które aby działały poprawnie wymagają uwagi i edukacji wykonawców…., a z  tym bywa różnie. Jako pracownia architektoniczna co jakiś czas słyszymy „co wy tam wymyślacie w tych projektach? Od  25 lat buduje i wiem”. No właśnie doświadczenia i standardy powielane sprzed nawet 10 lat nie są adekwatne do współczesnych norm i wymagań dotyczących choćby energooszczędności. Nie twierdzimy też, że każda ekipa jest zła. W 90 % przypadków mamy do czynienia z kompetentnymi wykonawcami ale ze względu złożoność procesu, problemy kadrowe, działanie pod presją czasu – błędy się zdarzają i są nieuniknione. W naszej Gazecie500 kilka numerów wcześniej opisywaliśmy doniosłą rolę kierownika budowy w całym procesie inwestycji i podtrzymujemy nasze przekonanie, że powinien być traktowany przez inwestora „jako inwestycja”. 

Dodatkowo z naszej strony zalecamy uważność i wizytę na placu budowy minimum 2x w tygodniu. Ciekawe jest dokumentowanie postępów – aby to się zadziało, można na naszej stronie www. założyć konto ( zakładka PLAC BUDOWY)  i dokumentować historie swojej budowy. Dzięki takim działaniom sprawdzisz kto jeszcze buduje dom według wybranego przez Ciebie projektu, jakie są  doświadczenia i opinie innych budujących. 

Uważność i czujne oko inwestora pozwoli być może  dostrzec na wczesnym etapie nieprawidłowości – co w rezultacie zmniejszy ryzyko wystąpienia nieprzewidzianych wydatków oraz opóźnień w planowanych terminach. 

Zatem jak i na co wyostrzyć swoją uważność w procesie budowy ?

Dziś przedstawimy listę często występujących błędów możliwych do samodzielnego wychwycenia przez inwestora. W tym odcinku zajmiemy się 2 etapami najbardziej popularnej technologii budowania w Polsce czyli technologii murowanej czasami zwanej tradycyjną.

Etap fundamenty: 

1. Brak badań geotechnicznych. Badania takie możemy wykonać jeszcze przed zakupem działki. Rozwieje nam to wiele wątpliwości co wysokości wód gruntowych, możliwości zastosowania wybranych technologii budowy i typu fundamentu jaki należałoby zastosować.
   

2. Zbyt szeroki lub płytki  wykop pod fundament. Za prawidłowe wytyczenie wykopu fundamentów odpowiada geodeta. Geodeta zwykle nie popełnia błędów ale inwestor może sprawdzić czy wyznaczone linie dają kąty proste i jakiej wielkości powinny być ławy fundamentowe. Zbyt szeroki wykop narusza grunt rodzimy i zasypywanie go czy nawet zagęszczanie nie daje już takiego poziomu nośności jaki miała ziemia przed jej wykopem. Powoduje to niestabilność fundamentu i może powodować nierównomierne osadzanie budynku a co za tym idzie pękanie ścian. Sytuację można ratować wylaniem szerszej ławy niż przewiduje dokumentacja ale to niepotrzebny i nieprzewidziany wydatek już na samym starcie budowy. Zbyt płytki fundament usadowiony powyżej poziomu przemarzania powoduje, że ziemia podczas zamarzania będzie wypychać fundament do góry co kończy się niestabilnością i pękaniem ścian w budynku. Przy idealnych warunkach gruntowych fundament wystarczy  osadzić  na głębokości 50 cm jednak w przypadku gruntów wysadzinowych ( grunty organiczne, iły, gliny) głębokość będzie wahać się pomiędzy 80 cm  w Zielonej Górze – do nawet 140 cm w Suwałkach czy Węgorzewie.
3. Wyznaczenie poziomu zero. Poziom zero – to poziom posadowienia posadzki w nowo budowanym domu. Odpowiedzialny za to jest uprawniony geodeta. Zareaguj jednak , kiedy wydaje Ci się, że Twój budynek będzie zbyt nisko osadzony względem drogi i domów na posesjach sąsiadujących. Dlaczego ? dlatego, że w przypadku intensywnych opadów będzie on zalewany. Od tego zależy trwałość i funkcjonalność budynku. Dopuszcza się odstępstwo do 2% i taka zmiana traktowana jest jako nieistotna natomiast przekroczenie jej może rodzić konsekwencje administracyjne.

4. Pozostawienie humusu (czarnej urodzajnej ziemi) tuż przy  fundamentach.
   W miejscu gdzie planujemy stawić dom powinien być piasek. Dlaczego ?  Humus – ziemia urodzajna gromadzi wilgoć i jest bogata w minerały. Jest właściwym środowiskiem dla rozwoju roślin ale nie za bardzo  dla izolacji, fundamentów i ścian powodując występowanie pleśni, mchów,  grzybów czy innych mikroorganizmów. 

Etap wznoszenia ścian :

1. Ściana powinna być wznoszona z jednolitych materiałów. Czasami wykonawca lub inwestor w ramach „oszczędności” próbuje niewykorzystane materiały z innej budowy połączyć z innymi. Po zastosowaniu izolacji w postaci styropianu już nie będzie tego nigdy widać.  To duży błąd. Materiały często różnią się właściwościami  użytkowymi  min.  wytrzymałością i odkształcaniem pod wpływem wilgoci czy temperatury. Do różnych materiałów stosuje się także różne spoiwa zapewniające właściwą przyczepność. 

2. Temperatura podczas murowania.  Zbyt niska temperatura powoduje przemarzanie zaprawy, a w zasadzie zawartej w niej wody co skutkować będzie nieprawidłowym wiązaniem i twardnieniem. Podobny efekt daje zbyt wysoka temperatura gdyż powodować będzie zbyt szybkie odparowywanie wody z zaprawy. Przyjmuje się, że optymalna temperatura zawiera się w przedziale 5-25 stopni Celsjusza. 

3. Poziom ściany . Nie musisz być fachowcem aby sprawdzić czy ściany Twojego domu trzymają poziom.  Najwięcej błędów powstaje tuż ma początku. Kluczowe jest idealne ułożenie pierwszej warstwy materiałów. Jeśli pierwsze bloczki gazobetonu czy pustaki ułożymy pod kątem,  kolejne warstwy będą potęgować błąd. Szczególnie ważne jest to przy obecnie stosowanych zaprawach cienkowarstwowych gdzie ciężko dokonywać korekt. 
4. Przewiązanie muru. Przewiązanie  muru to jest to mówiąc w uproszczeniu - układ  spoin pionowych pomiędzy kolejnymi warstwami.  Właściwy układ to układ mijankowy każdej kolejnej po sobie nakładanej warstwy. Stosuje się go po to aby zapewnić prawidłowy rozkład obciążeń, nie powodować nadmiernego  naprężenia  i zapewnić maksymalną sztywność ścianie.   
5. Niewłaściwe ułożenie nadproży. Układ i wielkość nadproży określa konstruktor w projekcie. Czym są  nadproża ? Nadproża  to belki  , umieszczane nad otworami okiennymi i drzwiami . Ich podstawowym zadaniem  jest utrzymanie obciążenia z konstrukcji znajdującej się nad nim. Zbyt małe, zbyt płytko osadzone nadproża osłabiają znacząco konstrukcję budynku, gdyż ani okna ani drzwi nie są konstruowane aby wytrzymywały ciężar budowanej nad nimi ściany czy całej kondygnacji.

6. Błędy w montażu stropu. Strop to istotny element konstrukcji  budynku. Strop ma 2 podstawowe zadania: 

1. przenieść ciężar obciążeń własnych ( kolejnej kondygnacji , konstrukcji dachu) oraz obciążeń użytkowych ( mieszkańców domu, mebli i innych instalacji) znajdujący się między kondygnacjami. Jego nadrzędną rolą jest przenoszenie obciążeń własnych i użytkowych - ludzi i przedmiotów znajdujących się jego różnych poziomach. 
2. Strop skutecznie wzmacnia i nadaje sztywności konstrukcji ( wiąże i wzmacnia ściany domu)  wzmocnienie i usztywnienie konstrukcji budynku, zapewniając tym samym bezpieczeństwo znajdujących się w nim ludzi.

Przed zamówieniem stropu należy zmierzyć faktyczne odległości między ścianami. Nauczeni doświadczeniem wiemy, że nie zawsze rzeczywisty wymiar pokrywa się z założeniami z projektu. Belki powinny mieć zachowane minimum 8-10 cm podparcia. Wszystkie wartości poniżej osłabiają zakładaną konstrukcję domu. 

Belki powinny pochodzić od jednego dostawcy i być odpowiednio przechowywane – tak aby zapobiec pęknięciom i zabrudzeniom. Sama powierzchniowa rdza na elementach stalowych nie stanowi wielkiego problemu raczej zabrudzenia i pęknięcia osłabiają późniejszą siłę wiązania. Zatem jeśli Wasz wykonawca składuje elementy na gołej ziemi zwróćcie mu uwagę aby ułożył elementy na drewnianych belkach i przekładkach. Powyginane pręty kratownic także nie poprawiają wytrzymałości konstrukcji.

Podsumowanie: 

W dzisiejszym odcinku zajęliśmy się 2 etapami najbardziej popularnej metody budowania w Polsce – technologii murowanej. W kolejnym odcinku zajmiemy się błędami przy budowaniu domów w konstrukcji drewnianej oraz w czasie wykonywania prac dekarskich.

Celem tego cyklu artykułów,  nie jest  wymienienie wszystkich możliwych błędów, które może popełnić ekipa budowlana, bo od tego są fachowcy min. Kierownik Budowy  ale pokazanie tych, które Inwestor może samodzielnie zauważyć. 

Zachęcamy aby interesować się tym co dzieje się na budowie, być może dzięki temu zaoszczędzimy trochę pieniędzy wychwytując ewentualne błędy czy zaniedbania. Zachęcamy także do dokumentowania postępu prac w budowaniu domów Z500 na naszej stronie www.Z500 w zakładce PLAC BUDOWY 

‍

Z500 Team

‍